** ပ်ဳိေမတိုင္းသိထားသင့္ေသာ ဓမၼတာရာသီအေၾကာင္း **

** ပ်ဳိေမတိုင္းသိထားသင့္ေသာ ဓမၼတာရာသီအေၾကာင္း **

1.   ဘာေၾကာင့္ဓမၼတာလာခ်ိန္မမွန္ရသလဲ

        စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္း၊ ဖ်ားနာျခင္း၊ ကိုယ္၀န္ရွိျခင္း၊ ကို္ယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလာျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့က်သြားျခင္း အစရွိတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ရာသီလာခ်ိန္ ေက်ာ္သြားတတ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုအေနနဲ႔ လစဥ္ရာသီလာခ်ိန္ဟာ၂၈ ရက္မွ ၃၅ ရက္ အတြင္းျဖစ္ၿပီး၊ ရာသီပံုမွန္မလာျခင္း၊ ရက္လြန္ေနျခင္းတို႔ျဖစ္ပါက ဆရာ၀န္နဲ႔ျပသသင့္ပါတယ္။

2.   သေႏၶသားေဆးကို ဘယ္အခ်ိန္စေသာက္ရမလဲ

        သေႏၶတားေဆးစေသာက္ (သို႔) စထိုးမယ္ဆုိရင္လည္း ရာသီစက္၀န္း၏ ပထမဆံုးရက္မွာ စတင္ရပါမယ္။

3.   ရာသီစက္၀န္းအတြင္း ဗိုက္ေအာင့္ျခင္းကို ဘယ္လိုဆန္႔က်င္မလဲ

        Paracetamol၊ Mefanamic Acid၊ Iburprofen နဲ႔ Naproxen စတဲ့အကိုက္အခဲ သက္သာေစတဲ့ ေဆးေတြကို ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္းေသာက္ျခင္း၊ ၀မ္းဗိုက္ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ေက်ာဘက္ကို ေရေႏြးအိတ္ ကပ္ေပးျခင္း၊ ေရေႏြးေႏြးေလးျဖင့္ ေရခ်ဳိးေပးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေ၀ဒနာကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္ပါတယ္။

4.   ဓမၼတာလာခ်ိန္တြင္ ဘာေၾကာင့္ျပည့္အင့္ေနသလိုခံစားရသလဲ

        ဓမၼတာလာခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္က ေရဓာတ္ကိုထိန္းထားႏိုင္တာေၾကာင့္ ဗိုက္ျပည့္တင္းေနသလိုခံစားရကာ အစာစားခ်င္စိတ္ကို ေလ်ာ့နည္းေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရဆာေစတဲ့ အငန္ဓာတ္ကဲ အစားအစာမ်ားစားသံုးျခင္း၊ ကဖင္းဓာတ္ပါ၀င္ေသာ အစားအစာေတြျဖစ္တဲ့ (ေကာ္ဖီ၊ ေရခဲမုန္႔၊ အားျဖည့္အခ်ဳိရည္၊ ဆိုဒါ) ေတြေသာက္သံုးျခင္းမွ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္က်ဥ္သင့္ပါတယ္။

5.   ဓမၼတာလာေသာ ပမာဏဘယ္ေလာက္ရွိသင့္သလဲ

        အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုအေနနဲ႔ ရာသီစက္၀န္း တစ္ႀကိမ္အတြင္း ေသြးဆံုး႐ံႈးမႈပမာဏဟာ 10-35 ml ၀န္းက်င္ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင့္အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးလစဥ္သံုးပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ pads  ဒါမွမဟုတ္ tampon ကို ၁၀ ခုေလာက္ လဲလွယ္အသံုးျပဳေနရပါက ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

6.   ဓမၼတာလာခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ၾကာသင့္သလဲ

        မ်ားေသာအားျဖင့္ ဓမၼတာလာခ်ိန္ဟာသံုးရက္မွ ငါးရက္အထိ ၾကာျမင့္တတ္သလို အနည္းဆံုး ႏွစ္ရက္ အမ်ားဆံုး ခုႏွစ္ရက္အထိ ၾကန္႔ၾကာမႈလည္းရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဓမၼတာလာခ်ိန္ ခုႏွစ္ရက္ထက္ ေက်ာ္လြန္သြားပါက ဆရာ၀န္နဲ႔ျပသသင့္ပါတယ္။

7.   ဘာေၾကာင့္ အာဟာရမေျမာက္တဲ့အစာေတြကို စားလိုစိတ္ျပင္းျပေစသလဲ

        ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ရာသီလာခ်ိန္မွာ ေရခဲမုန္႔၊ ေခ်ာကလက္၊ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္စတဲ့  အာဟာရ မေျမာက္တဲ့ အစာေတြကိုစားလိုစိတ္ ျဖစ္ေပၚေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးေဘးဥပါဒ္ျဖစ္ေစတဲ့ အဆီေတြ၊ အေၾကာ္ေတြစားခ်င္စိတ္ကိုခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီး ဆယ္လ္လမြန္ငါး၊ အခြံမာသီး၊ ေထာပတ္သီးတို႔လို က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ေစတဲ့ အစားအစာေတြကိုသာ အစားထိုး စားသံုးေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တေန႔တာလံုး အစာနည္းနည္းခ်င္းစီစားသံုးၿပီး အားအင္ျပန္လည္ျဖည့္တင္းေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

8.   ဓမၼတာမလာမီျဖစ္ေသာေရာဂါကၡဏာစု (Premenstrual Syndrome) ကို ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ

        တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ရာသီမလာခင္မွာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ ရေလ့ရွိပါတယ္။ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေနနဲ႔ -

(1) ေလပြျခင္း

(2)  ဗုိက္နာဗုိက္ေအာင့္ျခင္း

(3)  ေခါင္းကိုက္ျခင္း

(4)  ခါးနာျခင္း

(5)  ႂကြက္သားႏွင့္ အဆစ္အျမစ္မ်ားနာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း

(6)  ရင္သားနာျခင္း

(7)  အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း

(8)  ပ်ိဳ႕ျခင္း

(9)  အေလးခ်ိန္တိုးျခင္း (2 ေပါင္အထိ)

       စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အေနနဲ႔ကေတာ့ -

(1)  စိတ္တို၊ ေဒါသျဖစ္လြယ္ျခင္း

(2)  ၀မ္းနည္းလြယ္ျခင္း

(3)  ထိတ္လန္႔ျခင္း

(4)  ငိုေႂကြးျခင္း

(5)  အာ႐ံုမစူးစိုက္ႏုိင္ျခင္း

(6)  ေရာေထြးျခင္း၊ မမွတ္မိျခင္း

(7)   ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေအးျခင္း

(8)   စိတ္ဂဏွာမၿငိမ္ျခင္း

(9)   ပင္ပန္းျခင္း

(10) ကိုယ့္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္မႈေပ်ာက္ဆံုးျခင္း

(11) အမ်ိဳးသားႏွင့္ အတူေနလိုစိတ္မရွိျခင္း

(12) အစားပ်က္ျခင္း (သို႔) တစ္ခ်ိဳ႕သူမ်ားသည္ အစာပိုစားလိုျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

        ဒီရာသီမလာခင္မွာျဖစ္တဲ့ အထက္ပါ ေရာဂါလကၡဏာစုေတြကို Premenstrual syndrome လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပၚခံစားရတဲ့ လကၡဏာျခင္းမတူသလို၊ တစ္ေယာက္ထဲမွာေတာင္မွ တစ္လႏွင့္တစ္လ နည္းနည္းေလာက္ေတာ့ ကြာျခားတတ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိရင္ ရာသီမလာမီ ႏွစ္ပတ္ အလိုကစၿပီး ေရာဂါလကၡဏာျပလာတတ္ကာ ရာသီစလာၿပီဆုိရင္ေတာ့ သက္သာသြားေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီ Premenstrual Syndrome ကို ကာကြယ္ဖုိ႔ အငန္ဓာတ္ကဲတဲ့ အစားအစာေတြနဲ႔ ကဖင္းဓာတ္ပါ၀င္အစားအစာေတြကို ရာသီမလာမီ တစ္ပတ္အႀကိဳကတည္းက ေရွာင္ရွားသင့္ၿပီး၊ ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္ပါတယ္။

9.   ေသြးဆင္းရင္ ကိုယ္၀န္မရွိဘူးဆိုတဲ့ သေဘာလား

        တစ္ခါတစ္ေလမွာ ကိုယ္၀န္အေစာပိုင္းမွာ ေသြး နည္းနည္းေပၚတတ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ရဲ႕ရာသီဟာ ပံုမွန္လာေနက်အခ်ိန္ မဟုတ္ရင္ (သို႔) အရင္မျဖစ္ဘူးပဲ အခုတစ္ခါက်မွ ပ်ိဳ႕ခ်င္တာမ်ိဳး၊ ပင္ပန္းေနတာမ်ိဳးနဲ႔တြဲေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပတာ (သို႔) ကိုယ္၀န္ရွိ/မရွိ စစ္ေဆးတဲ့ကိရိယာနဲ႔ အိမ္မွာစစ္တာမ်ိဳးလုပ္သင့္ပါတယ္။

CMS

DrMyanmar