ကိုယ္၀န္က်မ ကိုယ္ဝန္ ျပတ္တာေလးခ်ိန္ရွိပါပီဆရာ ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္မျပတ္ေအာင္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္လို႔ ရပါတလည္း ဆိုတာက်မသိျခင္ပါတယ္ ေျခာက္လေက်ာ္ခြန္ႏွစ္လစီပါပဲျပတ္တာပါ ေလးခ်ိန္ေျမာက္မွာဆို က်မခြဲေမြးရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကေလးအသက္မရပါဘူးဆရာ
အသက္ကို အရင္ဆံုးေရးဘို႔ ေမးနည္းစည္းကမ္းမွာပါ။ ေနာက္ဆံုးမွေရးလို႔ ၂ ခါဖတ္ရ။ အခ်ိန္ ၂ ဆ ကုန္ရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်လို႔ ေရးရတယ္။ ရပါသလည္း (ရပါသလဲ) လို႔ ေရးရတယ္။ ခုနစ္လလို႔ ေရးရတယ္။ ေလးၾကိမ္ေျမာက္ လို႔ ေရးရတယ္။
ကိုယ္ဝန္ရတိုင္း ကေလးအေကာင္းမေမြးတတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို ကိုယ့္ဖါသာကိုယ္ မသိလိုက္သူေတြလဲ မနည္းပါ။ ဘာလို႔ အလိုလိုပ်က္သလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကမ်ားတယ္။ တခါပ်က္ျပီး ေနာက္ကိုယ္ဝန္ေအာင္ျမင္ခ်င္လို႔ ေမးလာသူ မနည္းပါ။
မဂၤလာပါဆရာ သမီးအသက္က ၂ဝ ႐ွိပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္ေက်ာ္က ကိုယ္ဝန္ႏွစ္လနဲ႔ပ်က္က်ခဲ့ပါတယ္။ မပ်က္က်ခင္ တရက္က OG ကကိုယ္ဝန္ ျမဲေဆးထိုးေပးခဲ့ပါတယ္။ ေသြးနည္းနည္းစီဆင္းလို႔ပါ။ ေနာက္ရက္ အာထြာေဆာင္း သြား႐ိုက္ခိုင္းတဲ့ရက္မွာ အေဘာ႐ွင္းျဖစ္တာပါ။ အခုကိုယ္ဝန္ႏွစ္လ႐ွိေနပါတယ္ဆရာ။ ဗိုက္က ထိုးထိုးေအာင့္ေနလို႔ အရင္တခါလိုျဖစ္မွာေၾကာက္တယ္ၿပီးေတာ့ OG က ဒီတစ္ခါလည္းျမဲေဆးထိုးေပးမယ္ဆိုရင္လက္ခံရမလားဆရာ။ အဓိကသိခ်င္တာက ကိုယ္ဝန္ျမဲေဆးနဲ႔အေဘာ႐ွင္းျဖစ္တာဆိုင္ပါသလားဆရာ။ ပ်ိဳ႕တာအန္တာကလည္း ဆိုးပါတယ္ဆရာ။ ဗိုက္ထဲအစာကိုမ႐ွိဘူးဆရာ။ အေဘာ႐ွင္း ေနာက္တခါျဖစ္လာႏိုင္ပါသလားဆရာ။ သႂကၤန္လည္း ေရာက္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ေရပက္ခံထြက္သင့္လားဆိုတာသိခ်င္လို႔ပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၃ လ ေက်ာ္ေပါ့ေနာ္။ ႐ိုင္းတာပါရင္ ေတာင္းပန္ပါတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ေျဖေပးပါဆရာ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။
သၾကၤနဲ႔ကိုယ္ဝန္ သုေတသနမေတြ႔ေသးပါ။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ဖူးသူ မပ်က္လိုရင္ေတာ့ သူမ်ားေတြထက္ ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။
ကိုယ္ဝန္မွန္သမွ်ရဲ႕ ၁၅% ေလာက္ပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အတြင္းမွာ အလိုလိုပ်က္က်တာကို Miscarriage ေခၚတယ္။ တမင္ဖ်က္တာကိုမွ Abortion ေခၚတယ္။ ၇၅% က ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အတြင္းမွာ ပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိကို hCG အခ်င္းေဟာ္မုန္း စစ္ရတယ္။ အေပါင္းျပရင္ ေဆးစာအရ Chemical Pregnancy ဓါတုနည္းနဲ႔ေသခ်ာတဲ့ ကိုယ္ဝန္လို႔ေခၚတယ္။ (အာလ္ထြာေဆာင္း) နဲ႔ စစ္လို႔ရလာရင္ေတာ့ Clinical pregnancy ေဆးခန္းအတည္ျပဳ ကိုယ္ဝန္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာ အမ်ားစုက ဒီေနာက္အဆင့္မွာျဖစ္ၾကတယ္။
• Genetic (Chromosomal) အသက္ၾကီးသူေတြမွာ ဒါမ်ိဳးကို ပိုေတြ႔ရတယ္။ ၄၂ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ၂ ဆျဖစ္တယ္။ ၆ဝ%က မ်ိဳးဗီဇခိ်ဳ႕ယြင္းလို႔ျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဗီဇအေျခခံေၾကာင့္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာဝန္လဲ မတတ္ႏိုင္ပါ။
• သားအိမ္ကခ်ိဳ႕ယြင္းတာထဲမွာ ေမြးရာပါ သားအိမ္အခန္း ၂ ခုျဖစ္ေနတာ၊ သားအိမ္ ႏွစ္ခုတြဲ ျဖစ္ေနတာေတြအျပင္ သားအိမ္အလံုးက ေနရာမေတာ္တာမွာရွိေနျခင္းလဲပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ရမယ္။ သားအိမ္အဝ (ေခါင္း) မလံုသူဆိုရင္ လေစ့တဲ့အထိ မတည္ႏိုင္လို႔ ဆရာဝန္ကေန ခ်ဳပ္ျပီးျပင္ေပးႏိုင္တယ္။
• က်န္းမာေရး အေၾကာင္းခံေတြထဲမွာ ဆီးခ်ိဳ၊ Thrombophilia ေသြးေရာဂါနဲ႔ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါေတြ ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳနဲ႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါေတြကို ထိန္းေနရမယ္။
• ခုခံအားခ်ိဳ႕ယြင္းမႈထဲမွာ Antiphopholipid Antibody Syndrome, Reproductive Autoimmune Failure Syndrome ေတြပါတယ္။ ခဏခဏကိုယ္ဝန္ပ်က္သူဆိုရင္ Immunological Issues စဥ္းစားရမယ္။
ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာထဲမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ရာသီခြင္ကို (လူတီရယ္) အဆင့္ေခၚတယ္။ ရာသီလာျပီး မ်ိဳးဥ မထြက္ခင္ ကာလကို ေခၚတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းရင္ ခဏခဏကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္တယ္။ ဒီကာလအတြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္လာတယ္။ (FSH) ေဟာ္မုန္းထြက္လာမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက အေကာင္းဆံုး (ေဖၚလီကယ္) တခုကိုေရ႔ြးျပီး မ်ိဳဥထြက္ဘို႔ ျပင္တင္ေတာ့မယ္။ (LH) ေဟာ္မုန္းကေန မ်ိဳးဥထြက္ဘို႔ ႏိုးဆြေပးမယ္။ (ေကာပတ္စ္လူတီယမ္) ဆိုတာျဖစ္လာမယ္။ သူကေန (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းထုတ္ေပးမယ္။ ဒီကာလက ၁၄ ရက္ၾကာတယ္။ (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔တြဲျပီး သားအိမ္အတြင္းဆံုးနံရံကို ျပင္ေပးၾကမယ္။ ဒါမွသာ သေႏၶသားက တြယ္ကပ္မႈ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
ဒီဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္မွာ ခ်ိဳ႕ယြင္ရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို LPD လို႔ေခၚတယ္။ ေသြးစစ္ျပီး သိႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ျပီး ၇ ရက္မွာ စမ္းရင္ 10-14 ng/mL နည္းေနတာရွိသူကို (လူတီရယ္) အဆင့္အားနည္းခ်က္လို႔ေခၚတယ္။ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာ အသားစျဖတ္ယူစစ္တာလဲလုပ္ႏိုင္တယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ျပီး (ေဖၚလီကယ္) ကို တိုင္းႏိုင္တယ္။ ေသးေနတယ္သူေတြကို Clomiphene Citrate (Clomid, Milophene or Serophene) မ်ိဳးဥေၾကြေဆး ေပးရမယ္။ LPD ျဖစ္ေနသူကို (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းေဆးေပးမယ္။ မ်ိဳးဥ ထြက္ခ်ိန္ကေန ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ-၁၂ ပါတ္အထိေပးတယ္။ တခါမက ပ်က္သူဆိုရင္ လိုမွာအမွန္ဘဲ။
ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္ ကိုယ္ဝန္မရခင္ကတည္းကေန စသင့္တယ္။ က်န္းမာေရး ေကာင္းေနသူေတြ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရတာ နည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာအာဟာရ မွ်တလုံေလာက္ေအာင္စားတာနဲ႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ (ေလ့က်င့္ခန္း) လုပ္တာက အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။ စိတ္ဖိအားမမ်ားေစဘို႔လဲ (ေဖါလစ္အက္စစ္) ေသာက္ဘို႔ လိုပါမယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစား ျပင္းထံတာကိုလဲ ေရွာင္ရမယ္။ ဓါတ္မွန္ အရိုက္မခံပါနဲ႔။ OG နဲ႔အပ္ထားရမယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ ေရွာင္ရွားျပီး၊ (ေကဖင္း) မ်ားတာ (ေကာ္ဖီနဲ႔ ကိုလာ) ေလွ်ာ့ေသာက္ရပါေတာ့မယ္။
ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏပ်က္ရျခင္း
• ယူေကမွာရွိတဲ့ (ဝါးဝစ္) တကၠသိုလ္က ေတြ႔ရွိခ်က္သစ္တခုကို ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
• (စတီရြိဳက္) နည္းေနသူေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ခဏခဏပ်က္ရတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အေရအတြက္ ၇ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္မကပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၃ ၾကိမ္ပ်က္ဘူးသူ ၁% ရွိေနတယ္။
• ကို္ယ္ဝန္ပ်က္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သားအိမ္မွာ ခုခံအားစနစ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ NK cells ေတြ ပိုမ်ားေနတာကို သိလာရတယ္။
•(စတီရြိဳက္) ေဆးေပးရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို သက္သာေစတာကိုသိထားေပမဲ့ အရင္က ဘာလို႔လဲဆိုတာ မရွင္းတတ္ေသးဘူး။
• ၁၂-၉-၂ဝ၁၃ ေန႔ Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism ထဲမွာ ေရးလိုက္တာကေတာ့ Natural killer cells (NK cells) ေတြကေန သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာမွာ ဆက္ျဖစ္တာေတြရွိတယ္။
•(စတီရြိဳက္) နည္းေနရင္ သေႏၡကို သားအိမ္မွာလာတြယ္ကပ္ဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ မပ်က္ေစေအာင္ (စတီရြိဳက္) နည္းနည္းေပးတာ အက်ိဳးမ်ားတယ္။
Low molecular weight Heparin or Lovenox ထိုးေဆးကို ကိုယ္ဝန္ရလာရင္ ထိုးေပးတာလဲရွိတယ္။ Low dose Aspirin ကိုလဲေပးတယ္။ Folic acid ေသာက္ရမယ္။ Dydrogestrone ေဆးကိုလည္းေပးတယ္။
Prednisolone 25mg (စတီရြိဳက္) ေဆးကို (၁၁-၁၄ ေျမာက္ရက္) ကေနစျပီး ကိုယ္ဝန္ရတယ္ဆိုရင္ ၁၂ ပါတ္အထိ ေပးတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မမ်ားလွပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မယ္၊ စိတ္မူေျပာင္းႏိုင္တယ္၊ အိပ္ေရးပ်က္ႏိုင္တယ္၊ အေရျပား နဲနဲအေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္တယ္၊ ေသြးဖိအားတက္ႏိုင္တယ္။ ကေလးဆီကို နဲနဲေလးသာေရာက္မယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ္ဝန္ရရင္ Prednisolone ေဆးကို ၂ ဆတိုးျပီးေပးတယ္။
Premaston (Allylestrenol) ေဆးမွာ Steroid + Progestational activity ႏွစ္မ်ိဳးေရာထားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ မပ်က္ေအာင္၊ ကေလးေစာမေမြးေအာင္ေပးတယ္။ ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ၾကီးတာအတြက္လည္းေပးတယ္။ 5 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္ ေပးတယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ျပီး ၄ ရက္မွာေပးေသးတယ္။ လိုရင္တိုးေပးမယ္။ ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏ ပ်က္တတ္သူကို ကိုယ္ဝန္ရွိစကတည္းက 5-10 mg ေန႔စဥ္ေပးမယ္။ ၇ လအထိေပးရတာလည္းရွိတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
No comments:
Post a Comment