အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္

အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္

(၁)

အေမရိကန္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို မ်ားစြာ တန္ဖိုးထားၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ၁၇၈၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလက အတည္ျပဳခဲ့ေသာ ထိုဥပေဒမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၃၀ သက္တမ္းရွိခဲ့ၿပီး အေမရိကန္တို႔ ကမၻာ့အင္အား အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ရသည္မွာ ထိုဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ သမၼတေဂ်ာ့ဝါရွင္တန္လက္ထက္က အတည္ျပဳခဲ့ေသာ ထိုဥပေဒမွာ လူတို႔၏ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားျဖစ္ေသာ လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္၊ မိမိဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ အျပည့္အဝ ေပးထားေသာ ဥပေဒလည္း ျဖစ္ပါသည္။

ႏိုင္ငံတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရး အာဏာတို႔ကို သံုးပိုင္းခြဲထားၿပီး က႑တစ္ခုစီသည္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားရွိသည္။ အစိုးရအဖြဲ႔၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုလည္း (Check  and balance) မူအရ အခ်င္းခ်င္း ျပဳျပင္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္သည့္စနစ္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

(၂)

၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္က သမၼတအိုဘားမား အေမရိကန္၏ ၄၄ ေယာက္ေျမာက္ သမၼတ ျဖစ္လာခ်ိန္တြင္ သူ၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး လုပ္ရပ္မ်ားကို (Conflict of Interest) ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းျခင္း ရွိ/မရွိ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ Mr. Noman Eisen ေခၚ ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုင္ရာ ဥပေဒကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦးကို ခန္႔ထားခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ လူ႔က်င့္ဝတ္ (Ethics) ဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို သမၼတအား သတိေပးရန္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ- သမၼတႀကီးအေနႏွင့္ ဝါသနာအရ ဘတ္စကက္ ေဘာပြဲမ်ားကို ၾကည့္႐ႈအားေပးေလ့ရွိရာ ေမတၲာလက္ေဆာင္ လက္မွတ္ကို လက္ခံႏိုင္၊ မခံႏိုင္ သူက ဆံုးျဖတ္ရပါသည္။

ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို သမၼတႀကီးအား ေပးအပ္ခ်ိန္တြင္ သူ႔အေနႏွင့္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လက္ခံပိုင္ခြင့္ ရွိ၊ မရွိကို အႀကံဉာဏ္ေပးရပါသည္။ ႏိုဘယ္လ္ဆုေပးေရးအဖြဲ႔သည္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားအစိုးရ မဟုတ္ေသာ လြတ္လပ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေန၍သာ လက္ခံႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ သူ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အားလံုးကို သူသိရန္ မလိုေသာ (Blind Trust) ထဲသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ပါသည္။ သူ၏ အခြန္ေဆာင္လႊာ (Tax Return) ကိုလည္း လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ေပးခဲ့ပါသည္။ သူ၏ သမၼတသက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္လံုး စာရိတၲ၊ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပႆနာ တစ္စံုတစ္ခုမွ မေပၚေပါက္ခဲ့ေခ်။

၄၅ ေယာက္ေျမာက္ သမၼတႀကီး ေဒၚနယ္ထရမ့္မွာမူ သူ၏ အခြန္ေဆာင္လႊာကို ဘယ္ေတာ့မွ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္မျပႏိုင္ပါဟူေသာ ေၾကြးေၾကာ္ခ်က္ျဖင့္ သမၼတရာထူးကို လက္ခံယူခဲ့ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၁၈ ႏွစ္ၾကာ အခြန္ေငြ တစ္ျပားမွမေပးခဲ့ဘူးဟု ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိေနဆဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။ မိမိရာထူး အရွိန္အဝါေၾကာင့္ အျမတ္ေငြရယူျခင္း (Conflict of interest) ဆိုသည္မွာ သမၼတႏွင့္မဆိုင္ ဟူ၍ပင္ ေျဗာင္ေျပာဆိုလ်က္ရွိသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ သူ႔အေနႏွင့္ မိမိ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ အစိုးရတာဝန္မ်ားႏွင့္ မပတ္သက္ပါဟူ၍ ဆိုလိုျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔တိုင္းလည္း သူ႔စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးေလ့ ရွိသည္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။

သူ႔တြင္ ကမၻာႏွင့္အဝန္း ဟိုတယ္ႀကီးမ်ား။ အိုးအိမ္ၿခံေျမပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား မ်ားစြာရွိေနသည့္တိုင္ အိုဘားမားကဲ့သို႔  အၿပီးသတ္ ေရာင္းခ်ပစ္ရန္ကို ျငင္းဆန္လ်က္ရွိသည္။ ထရမ့္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း (Trump Organization) ႀကီး၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈကိုသာ သူ၏ သားႏွစ္ေယာက္ကို လႊဲေပးၿပီး ျဖစ္ပါသည္ဟုဆိုၿပီး ပိုင္ဆိုင္မႈကိုကား ဆုပ္ကိုင္ထားဆဲပင္။

ထရမ့္အေနႏွင့္ သမၼတအျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ပါမည္ဟု က်မ္းက်ိန္ၿပီးသည့္တိုင္ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒလာ ဥပေဒ စည္းကမ္းမ်ားကို ေျဗာင္ခ်ိဳးေဖာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေဝဖန္သူမ်ား ရွိေနၾကပါသည္။

ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒက အစိုးရဝန္ထမ္းတိုင္းသည္ မိမိ၏ ရာထူးလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားေပၚတြင္ မူတည္၍ ျပင္ပမွ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရမ်ားမွ အျမတ္ေပးေငြ၊ လက္ေဆာင္ႏွင့္ ဝတၳဳပစၥည္း မွန္သမွ်ကို လက္ခံပိုင္ခြင့္ မရွိ။ ျခြင္းခ်က္မ်ားကို ကြန္ဂရက္ကသာ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိၾကသည္။

နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ရွိ (Trump  Tower) ထရမ့္ပိုင္ ဟိုတယ္ႀကီးတြင္ အဓိက အခန္းငွားထားသူမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ စက္မႈႏွင့္ စီးပြားေရးဘဏ္ႀကီး (Industrial and Commercial Bank Of China) ျဖစ္သည္။ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွ ထရမ့္လုပ္ငန္းမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္ကို သမၼတဒူတာေတးက အေမရိကန္ဆိုင္ရာ သံအမတ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ပနားမားႏိုင္ငံရွိ ဟိုတယ္မ်ားမွာ ထရမ္႔တံဆိပ္ကို သံုးစြဲပိုင္ခြင့္အတြက္ ေဒၚလာသန္းခ်ီ၍ ေပးေနၾကရသည္။ ႏိုင္ငံမ်ားစြာတို႔တြင္ ထရမ့္ အေ႐ြးခံရျခင္းအတြက္ ဂုဏ္ျပဳပြဲမ်ား က်င္းပေနၾကေသာသတင္းကို ၾကားေနၾကရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ မစၥတာထရမ္႔အေနႏွင့္ သူ၏လုပ္ငန္းမ်ား ဝင္ေငြ၊ ထြက္ေငြ အားလံုးကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာမွသာ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရမ်ား၏ ပံ့ပိုးကူညီမႈကို ယူ မယူ သိၾကရမည္ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ဆိုသည္မွာလည္း ထံုးစံသေဘာအရ မဆိုင္သည့္ ျပင္ပလူမ်ားကို ဘာကိုမွ အသိေပးလိုၾကသည္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ပါေသာ္လည္း ထိုစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မွာ သမၼတႀကီးျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္သို႔ ရွင္းလင္းတင္ျပရန္ တာဝန္ ရွိလာျပန္သည္။ သူ၏ ဝင္ေငြ၊ ထြက္ေငြ စာရင္းကို အမ်ားျပည္သူ ျမင္ႏိုင္မွသာလွ်င္ သူ႔ရာထူးေၾကာင့္ အက်ိဳးအျမတ္ ရွိ/ မရွိကို သိၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

သူက်မ္းသစၥာ မက်ိန္ဆိုမီ တစ္ရက္မွပင္ ACLU ( American Civil  Liberties  Union) က သမၼတ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေျခအေန၊ အခ်က္အလက္ အားလံုးကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္ေန႔က (Citizen For Responsibility And Elthics) အဖြဲ႔မွ သမၼတသည္ သူ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားအေပၚမွ အျမတ္ထုတ္လ်က္ရွိပါသည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ တရားစြဲဆိုခဲ့သည္။ သူတို႔၏ တရားစြဲဆိုမႈ ေအာင္ျမင္မႈ ရွိမည္ဟု မေသခ်ာသည့္တိုင္ အျခားအလားတူ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးကလည္း ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တရားစြဲဆိုႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္လ်က္ ရွိၾကပါသည္။

ဟိုတယ္ပိုင္ရွင္မ်ား အိုးအိမ္ၿခံေျမ ကုမၸဏီမ်ား၊ ေဂါက္ကြင္းအဖြဲ႔မ်ားမွာ ထရမ္႔ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အၿပိဳင္အဆိုင္ျဖစ္ၾကရာ အကယ္၍ သမၼတႀကီးမွာ သူ၏ရာထူးေၾကာင့္ ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္းမ်ား ရခဲ့သည္ဆိုပါက တရားစြဲဆိုပိုင္ခြင့္ ရွိေနေပသည္။

သမၼတဘုရွ္ လက္ထက္က စစ္ပြဲႀကီး ဆင္ႏႊဲေနစဥ္မွာပင္ ရန္သူစစ္သားမ်ားကို တရားမစြဲဆိုဘဲ ဖမ္းဆီးထားပိုင္ခြင့္မရွိဟု တရား႐ံုးမ်ားက ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိေနေပရာ သမၼတ ထရမ့္ကိုလည္း အလားတူ ဆန္႔က်င္ ဆံုးျဖတ္မႈမ်ားျဖင့္ ဖိအားေပးႏိုင္ၾကပါသည္။

ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒပါ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၂၅ ဟုေခၚသည့္ (25th Amendment) ဆိုသည္မွာ သမၼတတစ္ဦးကို ရာထူးမွ ဖယ္ရွားႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သမၼတနစ္ဆင္ကို ဝါးတားဂိတ္ကိစၥျဖစ္စဥ္က ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္သြားေစရန္ ကြန္ဂရက္က ဖိအားေပးႏိုင္ခဲ့သည္ မွာလည္း ဤျပင္ဆင္ခ်က္ ဥပေဒမ်ားအရပင္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သမၼတဆိုသည္မွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ရန္ ရာထူးကို ယူရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ႏွင့္ မိမိမိသားစုေဆြမ်ိဳးမိတ္သဂၤဟမ်ား၏ အက်ိဳးအတြက္ ရာထူးကိုယူရျခင္း မဟုတ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ရန္လည္း မဟုတ္ေပ။ မစၥတာထရမ့္တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက ေပးအပ္လိုက္ေသာ တာဝန္ႏွင့္ လိုက္နာရန္ စည္းကမ္းမ်ား ရွိေနၿပီးျဖစ္သည္။

သူက ႏိုင္ငံလည္း အက်ိဳးရွိေစ၊ မိမိကိုယ္က်ိဳးအတြက္လည္း အက်ိဳးရွိေစ နယ္နိမိတ္ မခြဲျခားဘဲ ဝိုးတဝါးသာ ခ်ီတက္လိုဟန္ ရွိသည္။ မည္သို႔ေသာ စိတ္ေစတနာမွန္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္သည္ဆိုေစ သူ႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ သူ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ပိုမိုအျမတ္အစြန္း ရေစရန္ဆိုေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာပါၿပီး ျဖစ္သည္။

(၃)

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သမၼတမ်ား သမိုင္းကိုၾကည့္လွ်င္ ျခြင္းခ်က္ အနည္းငယ္ရွိသည့္တိုင္ လူႀကီးလူေကာင္း ဆန္ျခင္း၊ အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားျခင္း၊ ဉာဏ္ပညာ ထက္ျမက္၍ စိတ္ရွည္ သည္းခံျခင္း အစရွိေသာ ေကာင္းျမတ္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္လူမ်ား၏သမိုင္း ျဖစ္ပါသည္။

လက္ရွိ အအျခအေနမွာ ျပႆနာ ဗရပြႏွင့္ ျပဳျပင္စရာ အမ်ားႀကီးရွိသည္ဟုဆိုေနေသာ သမၼတအသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ္႔ကို အေမရိကန္တို႔၏ ေကာင္းျမတ္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္က ေကာင္းမြန္သည့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းသြားႏိုင္ပါေစဟုသာ ဆုေတာင္းရပါသည္။

ကိုသန္းလြင္
Ref: Trump Violates the Constitution, by David Cole: New York Review of Books. February 23, 2

The Voice