ျမန္မာလူထုကို ၿခိမ္းေျခာက္လာေသာ အဝလြန္ေရာဂါ
ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ားထက္ ၿမိဳ႕ျပေနျပည္သူမ်ားက အဝလြန္ေရာဂါ ပုိမုိျဖစ္ပြားလာေနသည္။ denverpost.com
လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း၏ ေန႔စဥ္လူမႈဘ၀ တြင္ ေနထိုင္စား ေသာက္မႈပံုစံ ေျပာင္းလဲလာျခင္း ၏ အက်ိဳးဆက္က အ၀လြန္ျခင္း ဆိုသည့္ က်န္းမာေရးစိန္ေခၚမႈ တစ္ခုကို ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အရြယ္ ေရာက္ လူႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ က ေလးငယ္မ်ား ပါမက်န္ ႀကံဳေတြ႕ ခံစားလာရၿပီျဖစ္သည္။
ယခင္က ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ား တြင္သာ အ၀လြန္ျခင္းယဥ္ေက်းမႈ လႊမ္းမုိုးခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါမွာေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၌ပါ အ၀လြန္ျခင္းျပႆနာကို တျဖည္း ျဖည္းႏွင့္ ရင္ဆုိင္လာေနရျခင္းျဖစ္ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံတြင္ အ၀လြန္သူဦးေရ ၁ ဒသမ ၃ သန္းခန္႔ ရွိေနၿပီဟု ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ႏွင့္ က်န္းမာေရး ႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနတို႔က ၂၀၁၄ တြင္ ေကာက္ယူခဲ့ေသာ က်န္းမာေရးစစ္တမ္းမ်ားအရ သိ ရသည္။
ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆီး ခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းႏွင့္ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို အသက္ (၂၅) ႏွစ္မွ (၆၄) ႏွစ္အတြင္း အသက္အပိုင္းအျခား၌ စစ္တမ္းေကာက္ယူ သည့္အခါ အမ်ိဳးသား ၂ ဒသမ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး ၈ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ ႏႈန္းတြင္ အ၀လြန္ျခင္းကို ခံစား ေနရေၾကာင္း ေတြ႕ရျပန္သည္။
မၾကာမီက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေဆးသုေတသနညီလာခံ၌ တင္ သြင္းဖတ္ၾကားသည့္ သုေတသန စာတမ္းမ်ားအနက္ မူလတန္းႏွင့္ အလယ္တန္းေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ ၂,၉၀၀ ဦးကို စား ေသာက္ေနထိုင္မႈပံုစံႏွင့္ အ၀လြန္ ျခင္း ဆက္စပ္မႈ ရွိ၊ မရွိ ေလ့လာ သည့္အခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ရွိ ကေလးသူငယ္မ်ား သည္ မႏၲေလး၊ ေတာင္ႀကီးႏွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ရွိ ကေလးမ်ားထက္ အ၀လြန္ေနၿပီး ကစားရန္ေနရာ နည္းပါးျခင္းေၾကာင့္ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ
ျပဳလုပ္ရန္ အားနည္းေန ေၾကာင္း ေဆးသုေတသနဦးစီး ဌာန၊ အာဟာရသုေတသနဌာနခြဲ က ၂၀၁၄ မွ ၂၀၁၅ အထိ ျပဳလုပ္ ခဲ့ေသာ သုေတသနစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အ၀လြန္ျခင္းဒဏ္ ကို လူႀကီးမ်ားသာမက ကေလး မ်ား၌ပါ ခံစားလာရျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းသည့္လကၡဏာမဟုတ္ဘဲ လူထုအား အသံတိတ္ လူသတ္သမားအျဖစ္ ၿခိမ္းေျခာက္ လာေနျခင္းကို သတိျပဳရန္လိုအပ္လွ ေၾကာင္း ေဆးပညာအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပ ေျပာၾကားသည္။
‘‘၀တဲ့အခါ ကေလးမွာ ေရာဂါပိုထူတာေပါ့။ ဆီးခ်ိဳေသြးတိုးေတြ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အ၀လြန္တဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္က သူ႔ရဲ႕ေန႔စဥ္ဘ၀လႈပ္ရွားမႈကိုပါ ထိခိုက္လာတယ္။ တျခားကေလးေတြလို ေဆာ့ကစားေျပးလႊားတာေတြ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီအတြက္ လႈပ္ရွားမႈပိုနည္းလာတာေၾကာင့္ ပိုၿပီး၀လာတာေပါ့’’ဟု ကေလးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာျမင့္လြင္ကဆိုသည္။
အ၀လြန္ျခင္းကို တိက်သည့္ ကိန္းဂဏန္း BMI ျဖင့္ တိုင္းတာ ျခင္းျဖစ္သည္။ BMI သည္ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ႏွင့္ အရပ္အျမင့္ကို အေျခခံ၍ တြက္ခ်က္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းတြက္ခ်က္မႈအရ အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္၊ မျဖစ္ သိႏိုင္သည္။ မိမိကိုယ္အေလးခ်ိန္ BMI သည္ ၁၉ မွ ၂၄ ဒသမ ၉ အတြင္းရွိပါက ပံုမွန္ျဖစ္ၿပီး BMI သည္ ၃၀ ႏွင့္အထက္ ေက်ာ္လြန္ေနပါက အ၀လြန္ျခင္းဟုသတ္မွတ္ထားသည္။
ငယ္စဥ္ကတည္းကအ၀လြန္ ျခင္း ခံစားခဲ့ရသည့္ ကေလးမ်ား သည္ အသက္ႀကီးလာသည့္အခါ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္း၊ အသည္းအဆီ ဖံုးေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေျခပိုမ်ားၿပီး မ်ိဳး႐ိုးႏွင့္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ ပံုစံေၾကာင့္လည္း အထက္ပါေရာ ဂါမ်ားကို ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိသည္ ဟု အေမရိကန္ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ ေရးဌာန (Center of Disease Control)အဖဲြ႕၏ ေလ့လာမႈ သုေတသနမ်ားအရသိရသည္။
‘‘ကြၽန္ေတာ့္ကေလး ႏွစ္ ေယာက္စလံုး ၀ိတ္တက္ေနလို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး သတိထားရ တယ္။ အဓိကက ကေလးေတြက ေဖ်ာ္ရည္ေတြ ေသာက္ၾကတယ္။ အျမန္စာေတြ ႀကိဳက္ၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက နယ္ေတြလိုေဆာ့ ကစားစရာေနရာမရွိေတာ့ သူတို႔ ကစားႏိုင္တဲ့ ေနရာေလးေတြ သတ္သတ္လုပ္ေပးထားရတယ္။ ကေလးေတြက ကြန္ပ်ဴတာေတြ၊ တက္ဘလက္ေတြ အကိုင္မ်ားၿပီး လႈပ္ရွားမႈနည္းၾကတယ္။ ေဆးခန္းမွာဆိုလည္း အ၀လြန္တဲ့ ကေလးေတြ လာျပၾကတယ္’’ဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕ေန ကေလးႏွစ္ဦးဖခင္ ေဒါက္တာဇာနည္လင္းက ဆို သည္။
အ၀လြန္ျခင္းဆိုသည္မွာ ခႏၶာကိုယ္တြင္ရွိသည့္ အဆီပမာဏ မ်ားေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အသင့္စား အစားအေသာက္ မ်ား စားေသာက္ျခင္း အပါအ၀င္ လူေနထိုင္ စားေသာက္မႈပံုစံ ေျပာင္းလဲလာျခင္းမွာ ေက်းလက္ ေဒသမ်ားထက္ ၿမိဳ႕ျပတြင္ သိသာ စြာေျပာင္းလဲလာၿပီး ယင္းအက်ိဳး ဆက္က ၿမိဳ႕ျပတြင္ေနထိုင္သူမ်ား အတြက္ အ၀လြန္ျခင္းျဖစ္လာေစ ရန္ လက္ယပ္ေခၚေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း အ၀လြန္သူမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေရာဂါမ်ား ကုသေပး ေနသည့္ ဆရာ၀န္အခ်ိဳ႕က ေျပာ ၾကားသည္။
‘‘အခုဆို ကေလးငယ္ေတြမွာ ပါ အ၀လြန္တာရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ ေၾကာင့္ဆီးခ်ိဳေသြးတိုးေရာဂါေတြ ေတြ႕လာရၿပီ’’ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ ေဒါက္တာေက်ာ္စြာဦးက ေျပာ ၾကားသည္။
အ၀လြန္ျခင္းယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားလာျခင္း အက်ိဳးဆက္ အျဖစ္ ယခုႏွစ္ပိိုင္းအတြင္း ခႏၶာ ကိုယ္၀ၿဖိဳးသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အတြက္ ရည္ရြယ္ျပဳလုပ္သည့္ Miss Plus Size အလွမယ္ၿပိဳင္ပြဲ အခ်ိဳ႕က်င္းပလာသည္။ လြန္ခဲ့ သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခုခန္႔ကမူ ခႏၶာ ကိုယ္ ပိန္သြယ္သူမ်ားအတြက္ ေမာ္ဒယ္ၿပိဳင္ပြဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။
လူႀကီးမ်ားတြင္ အ၀လြန္ ျခင္းက စားေသာက္မႈပံုစံအျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း၊ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ အားနည္းျခင္း၊ အိပ္ခ်ိန္ ေနာက္က်ျခင္း၊ အထိုင္မ်ားျခင္း စသည့္အေျခအေနမ်ားႏွင့္ တိုက္ ႐ိုက္ဆက္စပ္လ်က္ရွိသည္။
အ၀လြန္ျခင္းသည္ ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏွင့္လည္း ဆက္ စပ္လ်က္ရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၏ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အ၀လြန္ျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္ဟု ႏိုင္ငံတကာ သုေတသီမ်ားက ေလ့လာ
ေတြ႕ရွိ ခဲ့သည္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ ၂၀၁၄ စာရင္းဇယားမ်ားအရ တစ္ကမၻာလံုး၌ အရြယ္ ေရာက္ၿပီး အ၀လြန္သူ သန္း ၆၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။
ထို႔အျပင္ အသည္းေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္မွတ္ဉာဏ္ ေလ်ာ့နည္း ျခင္းမ်ားႏွင့္ အ၀လြန္ျခင္းသည္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိၿပီး အ၀လြန္ျခင္း ကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါက အူမႀကီး ကင္ဆာ၊ အစာေရမ်ိဳႁပြန္ကင္ဆာ၊ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ၊ ရင္သား ကင္ဆာႏွင့္ သားအိမ္ကင္ဆာမ်ား ကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ႏိုင္ငံ တကာသုေတသီမ်ားကဆိုသည္။ ထုိ႔အျပင္ ခႏၶာကိုယ္၀ၿပီး အဆီ မ်ားျခင္းကလည္း သားသမီးရႏိုင္ ေျခကိုအားနည္းေစသည္ဟု သား ဖြားမီးယပ္ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာစုိုး လြင္ကဆိုသည္။
‘‘အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေလး ယူမယ္ဆိုရင္ မပိန္မ၀ခႏၶာကိုယ္ ျဖစ္ေနဖို႔လိုတယ္။ ပိန္လြန္းတဲ့ အ မ်ိဳးသမီး၊ ၀လြန္းတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ကေလးရဖို႔ ခက္ခဲႏိုင္တယ္’’ဟု ၎ကေျပာသည္။
ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ကဲ့ သို႔ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ အသင့္စား သံုးႏိုင္ေသာ အဆီပါ၀င္မႈမ်ားျပားသည့္ ၾကက္သားေၾကာ္၊ ဒိုးနတ္စ္၊ ဟမ္ဘာဂါ စေသာ ဆိုင္မ်ားဖြင့္ လွစ္ေရာင္းခ်လာျခင္းက အ၀ လြန္ျခင္းျဖစ္ေစရန္ လက္ယပ္
ေခၚေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ ေက်ာင္းမ်ား၌ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီၫြတ္သည့္ အသင့္စား အစား အေသာက္မ်ားႏွင့္ အခ်ိဳရည္မ်ား ေရာင္းခ်ေနျခင္းတို႔ကိုလည္း ေသ ခ်ာကိုင္တြယ္ရန္လိုအပ္ေနသည္။
‘‘ေက်ာင္းကင္န္တင္းေတြမွာ ဒီလိုမ်ိဳးအေၾကာ္ထုပ္ေတြ၊ အသား လံုးေၾကာ္ေတြ ေရာင္းတာမ်ားေန တာ ေတြ႕ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ေက်ာင္း ေတြမွာဆို သစ္သီး၀လံေတြမေတြ႕ ရဘူး။ ေက်ာင္းေတြမွာ က်န္းမာ ေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြပဲ ေရာင္းခ်ဖို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။ ကေလးေတြကိုလည္း ေက်ာင္းေတြမွာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ခ်သင့္ေနၿပီ’’ဟု ေဆးသုေတသနဦးစီးဌာန၊ အာဟာရသု ေတသနဌာနခြဲ ဒုၫႊန္မွဴး ေဒါက္ တာ မုိ႔မို႔လိႈင္ကေျပာသည္။
ေန႔စဥ္လူမႈဘ၀တြင္ က်န္း မာေရးႏွင့္ညီၫြတ္သည့္ ခ်ိဳလြန္း၊ ငန္လြန္း၊ အဆီမ်ားလြန္းသည့္ အ စားအစာမ်ား၊ ျပန္ေၾကာ္ဆီမ်ား ျဖင့္ ေၾကာ္ထားသည့္ အစားအ ေသာက္မ်ားကို စားသံုးမႈမ်ားၿပီး က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေစသည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား စားသံုးမႈ နည္းပါးျခင္းကလည္း အ၀လြန္ ျခင္းကို ျဖစ္လာေစသည္။
‘‘စားေသာက္မႈပံုစံ သိပ္အ ေရးႀကီးတယ္။ ခႏၶာကိုယ္က အဆီ ဓာတ္ေတြကို တစ္ေန႔တာလိုအပ္ တဲ့ အသားဓာတ္ရဲ႕ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ထက္ ပိုမစားသင့္ဘူး။ ျပန္ေၾကာ္ ဆီနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ အစားအ ေသာက္ေတြကို ေရွာင္ဖို႔လိုတယ္။ အခ်ိဳမႈန္႔စားတာ၊ ငန္လြန္းတဲ့အ စာေတြကိုလည္း ေရွာင္ဖို႔လိုပါ တယ္’’ဟု ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာတင့္ေဆြလတ္က ဆို သည္။
ထို႔အျပင္ တီဗီေရွ႕တြင္ ၂ နာရီထက္ ပိုမထိုင္ဘဲ မိနစ္ ၉၀ ျပည့္တိုင္း လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေရ ေသာက္ျခင္းအေလ့အထမ်ား ျပဳ လုပ္ရန္လိုအပ္သည္။ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈကို တစ္ေန႔လွ်င္ နာရီ ၀က္ႏွင့္ အနည္းဆံုး တစ္ပတ္လွ်င္ သံုးရက္ခန္႔ျပဳလုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ ၿပီး ေရဆာခ်ိန္၌ အခ်ိဳရည္ မ ေသာက္သံုးဘဲ ေရသာေသာက္ သံုးရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေဒါက္တာ တင့္ေဆြလတ္ကဆိုသည္။
‘‘အ၀လြန္ျခင္းက ကာကြယ္ ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ က်န္းမာ ေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ေသာ စားေသာက္မႈ ပံုစံ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္လာေအာင္ အသိပညာေပး တာေတြ လုပ္ရမယ္။ ဒီလိုအသိ ပညာေပးဖို႔အတြက္ သုေတသန အခ်က္အလက္ေတြက အေရး ႀကီးတယ္။ ဒီအခ်က္အလက္ေတြ ရွိမွ ပညာေပးမႈမွာ ဘယ္အပိုင္းကို ပိုလုပ္ရမယ္ စသျဖင့္ စာရင္း ဇယားအတိအက်ရွိေတာ့ ပို ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အသိပညာေပးေပမယ့္ ျပည္သူပိုင္း ကလည္း မလိုက္နာရင္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူး။ အစိုးရေရာ၊ လုပ္ငန္း ရွင္ေရာ၊ ျပည္သူနဲ႔ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ရမွာပါ။ ေက်ာင္းေတြမွာဆိုရင္ လည္း က်န္းမာေရးနဲ႔မညီၫြတ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ မေရာင္းခ်ဖို႔ ေက်ာင္းအာဏာပိုင္နဲ႔ ေရာင္း ခ်သူေရာ စားသံုးသူပါ တာ၀န္ရွိ တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္’’ဟု အေထြ ေထြေရာဂါကုဆရာ၀န္ ေဒါက္ တာ ေက်ာ္စြာဦးကဆိုသည္။
အ၀လြန္ျခင္းသည္ ကေလး အတြက္သာမက လူႀကီးအတြက္ ပါ ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေစသည့္အရာ မဟုတ္ေပ။ သင့္ကို ခင္မင္သည့္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးဦးက ‘၀လို႔လွလို႔’ ဟု ေျပာလာၿပီဆုိပါက သင့္ဦး ေခါင္းထဲ၌ အႏၲရာယ္ အခ်က္္ေပး ေခါင္းေလာင္းသံေပးေနၿပီဟု သ တိျပဳသင့္ေပသည္။
ေနထုိင္စားေသာက္မႈပံုစံေျပာင္းလဲလာျခင္းက အဝလြန္ေရာဂါျဖစ္ေစရန္ အားေပးေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။
Sources : 7Day News Journal
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment