အျငင္းပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈ

အျငင္းပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ NLD အစိုးရတက္လာေပမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဟာ ေကာင္းမြန္လာတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢ က သံုးသပ္ပါတယ္။ အရင္အစိုးရေဟာင္းေတြ ထားခဲ့တဲ့ အေမြဆိုကို ဆက္ခံရရွိတဲ့ NLD အစိုးရဟာ မႏိုင္တဲ့ဝန္ကို ထမ္းေနရသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး အမ်ားဆံုးခ်ဳိးဖ်က္တဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး နဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနေတြအေပၚ NLD အစိုးရ ၾသဇာမေညာင္းတာကို ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈ သိသိသာသာ မ်ားလာတယ္လို႔ ျပည္တြင္းအရပ္သားအဖြဲ႔ (၁၃) ဖြဲ႔ ပါဝင္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကြန္ရက္ကလည္း ေဖေဖၚဝါရီလ (၈) ရက္ေန႔ထုတ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ရဲ ႔ ေအာက္တိုဘာလ (၃၁) ရက္ေန႔ထုတ္ အစီရင္ခံစာကိုေတာ့ သမၼတရံုးက ျငင္းဆိုထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ အျငင္းပြားေနရတာက ကုလသမဂ-- လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ ႔ ေဖေဖၚဝါရီလ (၃) ရက္ေန႔ထုတ္ (၄၃) မ်က္ႏွာ Flash Report “ရုတ္ခ်င္းအစီရင္ခံစာ” ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တယ္လီဖုန္းဆက္ၿပီး တံု႔ျပန္သလို ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ သတင္းထုတ္ျပန္ၿပီး ရွင္းလင္းတာမ်ဳိးလည္း လုပ္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဗဟိုေကာ္မတီမွာ ေဒၚစု ဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီိး (၄) လေက်ာ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို မြတ္စလင္လက္နက္ကိုင္တစုက ဝင္တုိက္လုိ႔ ဝန္ထမ္းအခ်ဳိ ႔ ေသဆံုးပါတယ္။ ဗမာအစိုးရဘက္က တံု႔ျပန္တဲ့အခါမွာ ဘဂၤလီရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားအျပား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ဝင္ေရာက္ခိုလံႈၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ ေအာက္တုိဘာလ (၉) ရက္ကစၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ဝင္ေရာက္လာသူ ႏွစ္ရာေက်ာ္ကို ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္ရံုးက အဖြဲ႔ဝင္ (၄) ဦးက ၂၀၁၇ ဇန္နဝါရီလမွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီး ေဖေဖၚဝါရီလ (၃) ရက္မွာ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ပါတယ္။ ဝင္ေရာက္ခိုလံႈသူ (၆၆,၀၀၀) ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းတဲ့အထဲက ႏွစ္ရာေက်ာ္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ေမးျမန္းပါတယ္။ ၿဂိဳလ္တုက ရိုက္တဲ့ဓါတ္ပံု၊ Amnesty လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔နဲ႔ အျခားကုလ အစီရင္ခံစာကို ကိုးကားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ ႔ လူသတ္မႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ လုယက္ဖ်က္ဆီးမႈနဲ႔ အျခားအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းသူ ႏွစ္ရာေက်ာ္က သက္ေသထြက္ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္လက္နက္ကိုင္တစုရဲ ႔ တိုက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အစိုးရလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ (၁၀) ဦး ေသဆံုးတာကို အေၾကာင္းျပၿပီး အစိုးရတပ္က နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ကုလလူ႔အခြင့္အေရးရံုးက ေဝဖန္တဲ့အခါ ဒုသမၼတဦးျမင့္ေဆြ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္ေန႔မွာ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ရက္ေပါင္း (၆၀) အတြင္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ဖို႔ တာဝန္ေပးထားေပမယ့္ ဝတၱရားပ်က္သြားပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္ရံုးက အမႈထမ္း (၄) ဦးဟာ ဇန္နဝါရီလ (၈) ရက္ကေန (၂၃) ရက္အထိ (၁၆) ရက္ ကြင္းဆင္းေလ့လာၿပီး ဆယ္ရက္အတြင္းမွာ ရုတ္ခ်င္းအစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ႏုိင္ပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ရက္ (၆၀) အတြင္း မလုပ္ႏုိင္လို႔ သက္တမ္းထပ္တိုးေပးရတဲ့ကိစၥကို ကုလသမဂၢအဖြဲ႔က (၂၆) ရက္အတြင္း စံုစမ္းေလ့လာၿပီး ရုတ္ခ်င္းအစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္တာကို အစိုးရစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ က စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ ေဖေဖၚဝါရီလ (၈) ရက္ေန႔ထုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္က ေဖာ္ျပပါတယ္။ စြပ္စြဲတဲ့အတုိင္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ အေထာက္အထား အခုိင္အမာရွိတယ္ဆိုရင္ အေရးယူမယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ စြပ္စြဲတဲ့အတိုင္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ အေထာက္အထား အခိုင္အမာရွိတယ္ဆိုရင္ အေရးယူမယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဘဂၤလီရိုဟင္ဂ်ာ ႏွစ္ရာေက်ာ္ရဲ ႔ သက္ေသထြက္ခ်က္ အေသးစိတ္ကို ေဖာ္ျပတဲ့ ကုလသမဂၢ ရုတ္ခ်င္းအစီရင္ခံစာကို NLD အစိုးရ လက္မခံႏုိင္ဘူးဆိုတာကို သြယ္ဝိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ အေၾကာင္းျပန္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖၚဝါရီလ (၅) ရက္ေန႔က ဒါကာၿမိဳ ႔မွာ က်င္းပတဲ့ အစည္းအေဝးမွာလည္း ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္က လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

ဘဂၤလီရိုဟင္ဂ်ာကိစၥမွာ ဝါဒျဖန္႔လုပ္ႀကံတဲ့ သတင္းနဲ႔ သတင္းမွားေတြရဲ ႔ဒဏ္ကို ဗမာအစိုးရ ခံေနရတယ္လုိ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဆိုပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥကို ႏုိင္ငံျခားစာနယ္ဇင္းအခ်ဳိ ႔က ထင္သလုိ လုပ္ႀကံပံုႀကီးခ်ဲ ႔တာရွိသလို ျပည္ပေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာကလည္း တဖက္သတ္ ထုိးႏွက္တိုက္ခိုက္ ေရးသားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရဟာ ကိုယ္လုပ္စရာ ရွိတာေတြကို သိကၡာရွိရွိ လုပ္ကိုင္ၿပီး အခ်ိန္မီ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ႏုိင္ရင္ ဝါဒျဖန္႔တာကို ဂရုစိုက္စရာ မလိုပါဘူး။ ဒီလိုမလုပ္ဘဲနဲ႔ သူမ်ားေရးတဲ့ အစီရင္ခံစာကို အၿမဲတမ္း ျငင္းဆိုေနရတဲ့ အဆင့္ကမတက္ႏုိင္ရင္ ၾကာေလယံုရခက္ေလ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီ က ဇန္နဝါရီလ (၂၀) ရက္ေန႔က မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။

ဒုသမၼတျမင့္ေဆြ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ စံုစမ္းေရးမစ္ရွင္နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ ႔ စံုစမ္းမႈေတြဟာ ထြက္ၿပီးသားအစီရင္ခံစာကို တံု႔ျပန္ဖုိ႔သာ ရည္ရြယ္တာမို႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာက ယံုၾကည္ပါ့မလားဆိုတာ သံသယရွိိစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သီးျခားလြတ္လပ္ၿပီး သိကၡာရွိတဲ့ ေကာ္မရွင္ကသာ ဓမၼဓိဌာန္က်က် စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဘဂၤါလီရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာဟာ ေျပလည္ႏိုင္ဖို႔ေနေနသာသာ အစီရင္ခံစာေရးတဲ့ကိစၥမွာေတာင္ အႀကီးအက်ယ္ အျငင္းပြားေနရပါတယ္။

VOA