Latest News

Thursday, February 9, 2017

သမၼတမ်ားကေျပာေသာျမန္မာ့နိုင္ငံေရး

သမၼတမ်ားကေျပာေသာျမန္မာ့နိုင္ငံေရး

သရ၀ဏ္(ျပည္)

      မၾကာေသးမီ နို၀င္ဘာလ (၈)ရက္က  အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရာ အနိုင္ရသူ ေဒါ္နယ္ထရန္ ့သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ၄၅ ဦးေျမာက္သမၼတျဖစ္လာပါသည္ ။ ၄၄ ဦးေျမာက္သမၼတ ျဖစ္ေသာ ဘားရက္အိုဘားမား ကား အိမ္ျဖဴေတာ္ကို လက္ျပနွုတ္ဆက္ကာ ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါသည္ ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ ပထမဆံုးသမၼတဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္အေမြထားရစ္ခဲ့ေသာ သမၼတစနစ္သည္ စစ္တပ္မွအာဏာသိမ္းျခင္း ၊ စစ္ျဖစ္ျခင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ျခင္းစသည့္ မည္သည့္အေၾကာင္းနွင့္မ်ွ မင္းဆက္ (သမၼတဆက္) ျပတ္သြားသည္မရွိပဲ ၁၇၈၉ မွစတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ သမၼတစနစ္သည္ ယခု ၂၀၁၇ အထိ ၂၂၈ နွစ္တာကာလကိုေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ျဖတ္သန္းနိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ။ထို့ေၾကာင့္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ နိုင္ငံသက္တမ္းငယ္ပင္ငယ္ေသာ္ျငား ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ခိုင္မာအားေကာင္းေနျခင္းျဖစ္သည္ ။ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ သေရေခတၱရာ ၊ ဗိႆနိုး ၊ တေကာင္း၊ ပုဂံ စသည္ျဖင့္ နိုင္ငံ့သက္တမ္းရွည္လ်ားခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္သူလူထုကတင္ေျမွာက္ေသာ သမၼတစနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းမွာမူ ၁၉၄၈ မွစတင္နိုင္ခဲ့သည္ ။ သို ့ေသာ္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏သမၼတမင္းမ်ားသည္ ၁၉၄၈ မွစကာ ယခုအခ်ိန္အထိ အျပတ္အေတာက္မရွိပဲ ေတာက္ေလ်ွာက္ တည္တန္ ့လာနိုင္ခဲ့ျခင္းကားမဟုတ္ေပ ။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးခ်ိန္ ၁၉၄၈ မွ ယခုဤစာကိုေရးခ်ိန္ ၂၀၁၇ ခုနွစ္အထိ သက္တမ္း ၆၉ နွစ္ရွိေသာ္လည္း သမၼတမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္သြားသည္မွာ ၁၉၄၈ ဇန္န၀ါရီ ၄ ရက္မွ ၁၉၅၈ ခုနွစ္အိမ္ေစာင့္အစိုးရတက္သည္အထိိ ၊ ထို ့ေနာက္ ၁၉၆၀ မွ ၁၉၆၂ အထိ သန့္ရွင္းဖဆပလအစိုးရလက္ထက္၊ တဖန္ ၁၉၇၄ မွ ၁၉၈၈ အထိတၾကိမ္ဦးေန၀င္း မ.ဆ.လ အစိုးရလက္ထက္  ၊ ၂၀၁၀ မွ ယခုေခတ္အထိ ၊ စုစုေပါင္း သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္မွုသက္တမ္း ၃၃ နွစ္သာရွိေသးေသာနိုင္ငံျဖစ္သည္ ။ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ၆၉ နွစ္အတြင္း သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္မွု ၃၃ နွစ္သာရွိခဲ့ျပီး က်န္ ၃၆ နွစ္ကား စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မွုနွင့္ေတြ ့ၾကံဳခဲ့ရသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေသာ္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အစစ္အမွန္လြတ္လပ္ခဲ့သည့္ကာလနည္းပါးေၾကာင္းသမၼတမ်ား၏သက္တမ္းကျပဆိုေနပါသည္ ။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့ေသာ သမၼတမ်ားကို အမွတ္စဥ္ထိုးၾကည့္လ်ွင္ သမၼတစာရင္းကိုေရွ့ေနာက္အစဥ္အားျဖင့္ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ ့ရမည္ျဖစ္သည္ ။

၁။ သမၼတၾကီးစ၀္ေရြွသိုက္

၁၉၄၈ ဇန္န၀ါရီလ (၄) ရက္နံနက္ ၄နာရီ ၂၀ တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခဲ့ရာ ဘုရင္ခံဆာဟူးဘတ္ရန္ ့စ္ ထံမွအာဏာလြဲေျပာင္းလက္ခံရသူမွာ သမၼတၾကီးစ၀္ေရြွသိုက္ျဖစ္သည္ ။၁၉၄၇ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ နိုင္ငံ၏သမၼတရာထူးကိုတိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ အလွည့္က်ရယူရန္ျပဌာန္းထားသည့္အတိုင္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသားျဖစ္သူ ေညာင္ေရြွေစာ္ဘြား စ၀္ေရြွသိုက္ကို ပထမဆံုး သမၼတၾကီးအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္ ။ သို ့ေသာ္ ကမၻာ့ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္( Parliamentary Executive ) နွင့္ သမၼတဒီမိုကေရစီစနစ္ ( Presidential Executive ) ဟူ၍ရွိသည္ ။ အလြယ္ေျပာရလ်ွင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္နွင့္ သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္ ။ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္ (ဥပမာအိႏၵိယ ၊ လြတ္လပ္ေရးရကာစျမန္မာျပည္ ) တြင္ သမၼတသည္ နိုင္ငံေတာ္အၾကီးအဲဟူေသာအေဆာင္အေယာင္မ်ွသာျဖစ္သည္ ။ တကယ္တမ္းအာဏာရွိသည္ကား တိုင္းျပည္္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္ ့ခြဲသည္ကား ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္ ။ သမၼတၾကီးစ၀္ေရြွသိုက္လက္ထက္တြင္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံသည္ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္ရာ သမၼတမွာ အေဆာင္အေယာင္ဟန္ျပသေဘာမ်ိဳးေလာက္လာျဖစ္သည္ ။သမၼတ၏အလုပ္မွာ နိုင္ငံတကာသံတမန္ခန္ ့အပ္လြွာမ်ားကိုလက္ခံျခင္း ၊ အခမ္းအနားမ်ားတက္ေရာက္ျခင္း ၊ ေသဒဏ္က်အက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ကိုဆံုးျဖတ္ေပးျခင္း စသည္တို့သာျဖစ္သည္ ။ ထိုေခတ္ကတကယ္အာဏာရွိသည္မွာ သမၼတမဟုတ္ပဲ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္သခင္နု သာျဖစ္သည္ ။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အမတ္ေနရာအမ်ားစု(ထက္၀က္ေက်ာ္) အနိုင္ရေသာနိုင္ငံေရးပါတီက သူတို့၏ပါတီေခါင္းေဆာင္ကို ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေနရာတင္ေျမွာက္ခြင့္ရွိသည္ ။ ထို၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ပါလီမန္နွင့္ညွိနွိုင္းျပီး သမၼတကိုေရြးခ်ယ္သျဖင့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အာဏာမွာ ပို၍ၾကီးမားသည္ ။ သမၼတသည္ Head of the State နိုင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲဟူေသာသေဘာျဖင့္ ဟန္ျပေလာက္သာရွိသည္ ။ ထိုေခတ္တြင္ စ၀္ေရြွသိုက္ သမၼတတက္လုပ္ရျခင္းျဖစ္သည္ ။ မည္သို ့ပင္၇ွိေစ သမၼတၾကီးစ၀္ေရြွသိုက္သည္ ၁၉၄၈ ဇန္န၀ါရီ (၄)ရက္ေန ့မွ ၁၉၅၂ မတ္လ (၁၆)ရက္ေန ့အထိ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ပထမဆံုးသမၼတတာ၀န္ကိုေၾကျပြန္စြာထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္ ။သူသည္ ၁၈၉၆ တြင္ေမြးဖြားျပီး ၁၉၆၂ ဦးေန၀င္းအာဏာသိမ္းစဥ္သမၼတေဟာင္းကိုပါဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းခဲ ့ျပီး ေထာင္ထဲမွာကြယ္လြန္သည္။  
 
၂။ ေဒါက္တာဘဦး

ရွမ္းျပီးေသာ္ ဗမာအလွည့္ေရာက္လာ၏ ။ ဗမာလူမ်ိဳးျဖစ္ေသာေဒါက္တာဘဦးကို ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒုတိယေျမာက္သမၼတအျဖစ္ေရြးခ်ယ္လိုက္ၾကသည္ ။ ေဒါက္တာဘဦးကားေဆးကုေသာေဒါက္တာမဟုတ္ ။ အဂၤလန္နိုင္ငံ ကိန္းဘရစ္ခ်္တကၠသိုလ္မွ ဥပေဒ ေဒါက္တာဘြဲ ့ရလာေသာ ပညာတတ္ပုဂၢိဳလ္တဦးျဖစ္သည္ ။ေဒါက္တာဘဦးလည္း စ၀္ေရြွသိုက္လိုပင္ အေဆာင္အေယာင္အေနျဖင့္ေနရေသာသမၼျဖစ္သည္ ။ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကားမ်ားမ်ားစားစားရွိလွသည္မဟုတ္ ။ထို ့ေၾကာင့္ သမၼတအျဖစ္မွအနားယူလုိက္ေသာအခါ သမၼတလုပ္ခဲ့သျဖင့္ ေတာင္ရွည္ပုဆိုး၀တ္ျခင္း၊ ေခါင္းေပါင္းေပါင္းျခင္း၊ ျမင္းစီးျခင္းတို ့ကို က်ြမ္းက်ြမ္းက်င္က်င္တတ္က်ြမ္းခဲ့သည္ ဟု ေျပာခဲ့သူျဖစ္သည္ ။ သူသည္ ၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၇ အထိ သမၼတတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္ ။ ေဒါက္တာဘဦး သမၼတလုပ္ရေသာကာလသည္ တိုင္းျပည္တြင္ ျပည္တြင္းစစ္မီးၾကီးေတာက္ေလာင္ေနေသာကာလ ၊ေရာင္စံုသူပုန္မ်ားထၾကြေသာင္းက်န္းေနေသာကာလျဖစ္သည္ ။

၃။ မန္း၀င္းေမာင္

ဗမာျပီးေသာ္ကရင္အလွည့္သို ့ေရာက္လာ၏ ။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏တတိယေျမာက္သမၼတမွာ ကရင္လူမ်ိဳး ဦး၀င္းေမာင္(ေခါ ္)မန္း၀င္းေမာင္ျဖစ္လာသည္ ။ မန္း၀င္းေမာင္သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္)မွဘြဲ့ရပညာတတ္တဦးျဖစ္သည္ ။သူသည္လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ မွာလည္းပါသည္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္္ေတာ္လွန္ေရးမွာလည္းပါသည္ ။ကရင္-ဗမာ စည္းလံုးညီညြတ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာတြင္လည္း ပါခဲ့ေသာကရင္ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္သည္ ။၁၉၅၇ မတ္လ (၁၃)ရက္ေန့တြင္ မန္း၀င္းေမာင္သမၼတာ၀န္စတင္ထမ္းေဆာင္သည္ ။ ၁၉၆၂ ခုမတ္လ (၂) ရက္ေန ့တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက နိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းယူလိုက္ေသာအခါတြင္ ထိမ္းသိမ္းခံရသည္ ။ ေထာင္ထဲတြင္ ငါးနွစ္ထိမ္းသိမ္းခံရျပီး ျပန္လြတ္လာကာ ၁၉၈၉ တြင္ကြယ္လြန္၏ ။ ဦးေန၀င္းစစ္အာဏာသိမ္းလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ သမၼတစ၀္ေရြွသိုက္နွင့္စခဲ့ေသာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ သမၼတ မန္း၀င္းေမာင္လက္ထက္တြင္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးနုနွင့္အတူနိဂံုးခ်ဳပ္သြားကာ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္သို ့က်ေရာက္ခဲ့ရေလ၏ ။ ထိုစနစ္ေအာက္တြင္ သမၼတဟူ၍မရွိေတာ့ပဲ ၁၉၇၄ ခုနွစ္အထိ ၁၂ နွစ္ၾကာျမင့္ခဲ့ေပ၏ ။

၄။ ဦးေန၀င္း

ဦးေန၀င္းသည္ သူဏာသိမ္းျပီးခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို ့ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ၁၉၄၇  ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုဖ်က္သိမ္းပစ္လုိက္သည္။ ပါလီမန္(လြွတ္ေတာ္)လည္းမရွိ ။သမၼတလည္းမရွိ ၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္လည္းမရွိေသာစနစ္ျဖင့္ ငါ့ျမင္းငါ့စိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္ ၊ငါ့ေလွငါထိုးပဲခူးေရာက္ေရာက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သူမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေန၀င္းျဖစ္သည္ ။ ဘာဥပေဒမွမရွိပဲအုပ္ခ်ဳပ္ရတာသူ ့အတြက္ ပို၍အဆင္ေျပသည္ ထင္ရာလုပ္၍ရသည္ ။ ထို ့ေၾကာင့္အေျခခံဥပေဒမရွိပဲ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ထဲက်ကာနီး၍ကယ္တင္သလိုလို ၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ကိုထူေထာင္သလိုလို ဘာလိုလိုျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဆိုတာကိုလူၾကားေကာင္းေအာင္ထူေထာင္ျပီး ၁၂ နွစ္တိတိ အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေလသည္ ။ ေနာက္ေတာ့ အျမဲတမ္းအာဏာသိမ္းအစိုးရလုပ္ေနရတာ နိုင္ငံတကာတြင္မ်က္နွာပန္းမလွသျဖင့္ အေျခခံဥပေဒတရပ္ကိုသူ ့စိတ္ၾကိဳက္ေရးဆြဲျပီး ျပိဳင္ဘက္မရွိေအာင္ အျခားနိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအားလံုးကို ဖ်က္သိမ္းခိုင္းျပီး တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္ ။ ထို ၁၉၇၄ အေျခခဲဥပေဒအရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ ဦးေန၀င္းကိုအာဏာလြွဲေပးသျဖင့္ ဦးေန၀င္းသည္ ၁၉၇၄ မတ္လ (၂)ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ေလးေယာက္ေျမာက္ သမၼတရာထူးကိုရယူခဲ့ပါသည္ ။ ဤတၾကိမ္သမၼတရာထူးကေတာ့ ထူးျခားသည္ ယခင္နိုင္ငံေရးစနစ္တြင္ သမၼတသည္ ဟန္ျပျဖစ္သည္ ။တကယ္အာဏာရွိသူမွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္ ။ ယခု ၁၉၇၄ ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီလည္းမဟုတ္ ၊ သမၼတကိုလူထုကေရြးခ်ယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာဒီမိုကေရစီလည္းမဟုတ္ပဲ ဦးေန၀င္းသည္ ဟိုလိုလိုသည္လိုလိုစနစ္တခုကိုတီထြင္သည္ ။နိုင္ငံကိုဦးေဆာင္ရန္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီဆိုေသာ တခုတည္းေသာပါတီကိုထူေထာင္သည္ ။ ထိုပါတီကိုသူပဲၾကိဳးကိုင္သည္ ။ သူပဲသမၼတတက္လုပ္သည္ ။ တကယ္ေတာ့ သမၼပဲျဖစ္ေစ ၊ပါတီဥကၠဌပဲျဖစ္ေစ ၊ တကယ္အာဏာရွိသူမွာ ဦးေန၀င္းျဖစ္သည္ ။ ဦးေန၀င္းသည္ နိုင္ငံေရးအျပိဳင္အဆိုင္မရွိေသာေခတ္ၾကီးတြင္ သမၼတရာထူးကို အရွည္ၾကာဆံုးအျဖစ္ ၆ နွစ္ဆုပ္ကိုင္ကာ ၁၉၈၁ တြင္ သမၼတအျဖစ္မွနုတ္ထြက္ကာ ပါတီဥကၠဌအျဖစ္တမ်ိဳးေျပာင္းကာအာဏာအကြက္ေရြွ ့ခဲ့သူျဖစ္သည္ ။ ျပည္သူ ့ဆႏၵမပါပဲ တက္လာေသာသမၼတျဖစ္သျဖင့္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား နွင့္တသားတည္းမျဖစ္ခဲ့ေသာ သမၼတတဦးျဖစ္သည္ ။ဦးေန၀င္းသည္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအျဖစ္ ၂ နစ္ ၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥကၠအျဖစ္ ၁၂ နွစ္ ၊ သမၼတအျဖစ္ ၇ နွစ္ အာဏာကိုလွည့္ပါတ္ဆုပ္ကိုင္ထားျပီး မ.ဆ.လ ပါတီဥကၠအျဖစ္ ၁၉၈၁ မွ ၁၉၈၈ ခုနွစ္အထိ (၇) နွစ္ စုစုေပါင္း ၂၈ နွစ္အာဏာကို ရယူသြားခဲ့သူတဦးျဖစ္သည္ ။

၅။ ဦးစန္းယု  

ျမန္မာ့သမိုင္း၌ ဦးစန္းယုသည္ ငါးဦးေျမာက္သမၼတ ျဖစ္သည္ ။ ဦးေန၀င္းလက္ထက္တြင္ သမၼတရာထူးသည္ ျမန္မာနိုင္င့တြင္ အထြတ္အထိပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း သူဆင္းသြား၍ ဦးစန္းယုကိုသမၼတေနရာေပးလိုက္ေသာအခါ ဦးစန္းယုသည္ နိုင္ငံ၏အေရးအပါဆံုးပုဂၢိဳလ္မဟုတ္ေတာ့ျပန္ေပ ။ ဦးေန၀င္းသာအာဏာကိုဆက္လက္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေပသည္ ။ ဦးေန၀င္းသည္ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္၏အေရးအပါဆံုးျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီၾကီး၏ဥကၠအျဖစ္တိုင္းျပည္နွင့္စစ္တပ္ကိုဆက္လက္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေပသည္ ။ ဦးေန၀င္းက်င့္သံုးေသာ နိုင္ငံေရးမွာ သစၥာခံနိုင္ငံေရးျဖစ္သည္ ။ သူ ့ကိုသစၥာခံေသာ (၀ါ )သူစိတ္ခ်ယံုၾကည္ရေသာတပည့္မ်ားကိုေနရာေပး၊ရာထူးေပးကာ သူကေနာက္ကြယ္မွ ေနကာအုပ္ခ်ုပ္ေသာပံုစံျဖစ္သည္ ။ထို ့ေၾကာင့္သမၼတၾကီးဦးစန္းယုလက္ထက္တြင္ သမၼတတဦးေနျဖင့္ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ဘာမွမလုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့ေခ် ။ဦးေန၀င္းအရိပ္ကသူ ့အေပါ ္မိုးေနေလသည္ ။သံအမတ္ခန္ ့အပ္လြွာလက္ခံျခင္း၊ ညစာစားပြဲတက္ေရာက္ျခင္းတို့ေလာက္နွင့္သာ ျပီးခဲ့ရေလ၏ ။ ပဥၥမေျမာက္ျမန္မာ့သမၼတဦးစန္းယုသည္ ၁၉၈၁ ခုမွ ၁၉၈၈ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းမ်ားၾကီးမားေနဆဲ ဇူလိုင္လ (၂၅)ရက္ေန ့အထိ သမၼတအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေလသည္ ။

၆။ ဦးေအးကို

သမၼတဦးစန္းယုရာထူးမွဆင္းသြားးရျခင္းမွာ အာဏာကိုမလိုခင္ေတာ့ေသာေၾကာင့္ သူ ့ဘာသာေအးေအးလူလူဆင္းသြားျခင္းမဟုတ္ ။ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းၾကီးတနိုင္ငံလံုးတြင္ၾကီးထြားလာျပီး ၀န္ထမ္းအားလံုးပူးေပါင္းပါ၀င္သပိတ္ေမွာက္ၾကေသာေၾကာင့္အစိုးရယႏၱယားရပ္တန္ ့သြားေသာေၾကာင့္ ဟန္ျပအေနနွင့္နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ရန္ ဦးစန္းယုရာထူးမွဆင္းေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ ။ သမၼတဦးစန္းယုရာထူးမွနုတ္ထြက္သြားေသာအခါ လစ္လပ္ေနေသာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတတာ၀န္ကို ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအေထြေထြအတြင္းေရးမွူး၊နိုင္ငံေတ္ာေကာင္စီဒုတိယဥကၠဌ ၊ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း ဦးေအးကို က ၁၉၈၈ ဇူလိုင္ ၂၅ ၊ ၂၆ ၊ ၂၇ သံုးရက္တိတိ ယာယီသမၼတတာ၀န္ယူခဲ့သျဖင့္ ဦးေအးကိုသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဆဌမေျမာက္သမၼတအျဖစ္ သံုးရက္တိတိအုပ္ခ််ုပ္သြားခဲ့ပါသည္ ။ အခ်ိဳ့ကလည္းသူ ့ကိုသမၼတစာရင္းတြင္ထည့္မတြက္ၾက ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တရား၀င္ ခန္ ့အပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၍ သူလည္း သမၼပင္ျဖစ္သည္ ။ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ေဖာင္ကားစားေမာင္ေမာင္ ခုနစ္ရက္မင္းျဖစ္ဖူးသလို ဦးေအးကိုသည္လည္း ကမၻာ့သက္တမ္းအတိုဆံုး သမၼအျဖစ္ ျမန္မာနိုင္ငံကို သံုးရက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဖူးေလသည္ ။

၇။ ဦးစိန္လြင္

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ၈၈ အေရးေတာ္ပံုၾကီးအင္နွင့္အားနွင့္ တနိုင္ငံလံုးဆင္နြွဲကာ မ.ဆ.လ ပါတီနွင့္အာဏာရွင္ဦးေန၀င္းကိုမလိုလားေၾကာင္း လွည္းေနေလွေအာင္းျမင္းေဇာင္းမက်န္လမ္းေပါ ္ထြက္ဆႏၵျပေနခ်ိန္တြင္ ဦးစိန္လြင္သည္ ျမန္မာျပည္၏ သတၱမေျမာက္သမၼတအျဖစ္လည္းေကာင္း ဦးေန၀င္းမ်ိဳးဆက္၏ ၄ဆက္ေျမာက္သမၼတအျဖစ္လည္းေကာင္း ၁၉၈၈ ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန ့တြင္  ဖုတ္ပူမီးတိုက္ရာထူးဆက္ခံရျခင္းျဖစ္သည္ ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဒီမိုကေရစီေတာင္းဆိုဆႏၵျပမွုအားအေကာင္းဆံုးအေျခအေနကိုေရာက္ေနၾကျပီျဖစ္သည္ ။အစိုးရယႏၱယားလည္းရပ္ဆိုင္းသြားျပီး တနိုင္ငံလံုးလမ္းမမ်ားေပါ ္ဆႏၵျပလူအုပ္ၾကီးမ်ားျဖင့္ ျပည့္နွက္ကာ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို အလိုမရွိေၾကာင္း၊ဒီမိုကေရစီလိုလားေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ့စည္းေပးဖို ့လူေတြက ေတာင္းဆိုေနၾကခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဦးစိန္လြင္သမၼတျဖစ္လာျခင္းသည္ တိုင္းသူျပည္သားဆႏၵအရျဖစ္လာျခင္းမဟုတ္ပဲ ၊ဆရာၾကီးဦးေန၀င္း၏ နိုင္ငံေရး ကစားကြက္အရေပါ ္ေပါက္လာရျခင္းျဖစ္သည္ ။ဦးစိန္လြင္သမၼတျဖစ္လာသည္နွင့္ တိုင္းျပည္၏ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားကို စစ္အုပ္ခ်ုဳပ္ေရးေၾကျငာကာခပ္ၾကမ္းၾကမ္းပစ္ခတ္ကိုင္တြယ္ေတာ့သည္ ။ လူေတြကလည္း လမ္းေပါ ္ထြက္ကာ

“စိန္လြင္ေျခာက္တန္း
တေဇာက္ကန္း
ေသာက္ရမ္းအုပ္ခ်ဳပ္တိုင္းျပည္ျပဳတ္  “

ဟုေၾကြးေၾကာ္သံေတြဟစ္ေၾကြးၾကသည္ ။ဆက္လက္ဆႏၵျပၾကသည္ ။ အၾကမ္းဖက္နွိမ္နင္းသျဖင့္ လူေတြေသၾကသည္ ။နိုင္ငံတကာသတင္းစာမ်ားက သမၼတဦးစိန္လြင္ကို ရန္ကုန္ျမိဳ့မွသားသတ္သမား ( Butcher from Rangoon ) ဟုသတင္းစာမ်ားတြင္ေရးသားေဖာ္ျပၾကသည္။ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးသည္ ဦးစိန္လြင္လက္ထက္တြင္ ပို၍ဆိုးရြားလာ၏ ။

၈။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္

အၾကမ္းသမား ဦးစိန္လြင္နွင့္အလုပ္မျဖစ္ေသာအခါ ဦးေန၀င္းသည္ ကစားကြက္ေျပာင္းသည့္အေနျဖင့္ ေလေအးေလးနွင့္စကားေျပာတတ္ေသာ UK နိုင္ငံ ၊ေဟာ္လန္နိုင္ငံ ၊ အေမရိကန္နိုင္ငံေယးလ္တကၠသိုလ္ တို ့မွဥပေဒပညာေလ့လာခဲ့သူ ပညာတတ္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္အား သမၼအျဖစ္တင္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံတြင္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ အဌမေျမာက္သမၼတ (မဆလပါတီ၏ ငါးေယာက္ေျမာက္သမၼတ) အျဖစ္ေပါ ္ထြန္းလာသည္ ။ ေဒါက္ေတာေမာင္ေမာင္သည္ သမၼတအျဖစ္တက္လာလာခ်င္း တျပည္လံုးရွိစစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအမိန့္မ်ားကိုရုပ္သိမ္းလိုက္သည္ ။ ေလေအးေလးျဖင့္ တိုင္းျပည္သို ့အသံလြွင့္မိန္းခြန္းေျပာကာ ဆူပူဆႏၵျပမွုေတြရပ္ၾကဖို ့ ၊၁၉၇၄ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ခြင့္မျပဳနိုင္ေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရေတာင္းဆိုမွုကို ရပ္ၾကဖို ့ ၊ အထူးအမိန္ ့အေနနွင့္ တပါတီစနစ္ကိုဖ်က္သိမ္းျပီးပါတီစံုပါ၀င္ေသာေရြးေကာက္ပြဲကို ေျခာက္လအတြင္းက်င္းပေပးမည္ ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အအံုကိုျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးမည္ စသည္ျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို အနုနည္းျဖင့္ထိမ္းသိမ္းဖို ့ၾကိဳးစားခဲ့ပါသည္ ။ သို ့ေသာ္လူေတြသည္ ဦးေန၀င္းကိုမယံုၾကသျဖင့္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ကိုလည္းမယံုၾကေတာ့ပါ ။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္အဆိုျပဳခဲ့ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအသြင္ကူးေျပာင္းေရးလမ္းစဥ္လည္းအေရးအခင္းကာလေခါင္းေဆာင္မ်ားကလက္မခံပါယ္ခ်လုိက္သျဖင့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါ ။အကယ္၍သာေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးအဆိုကိုသာ သပိတ္ေမွာက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ျပည္သူလူထုကလက္ခံပူးေပါင္းခဲ့လ်ွင္ န.၀.တ ၊န.အ.ဖ စစ္အစိုးရမ်ားေပါ ္လာေတာ့မည္မဟုတ္ပဲ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွု သည္ပိုမိုျမန္ဆန္လာနိုင္ခဲ့ေကာင္းသည္ ဟု ယခုအခါသမိုင္းကိုျပန္လည္သံုးသပ္ၾကသူမ်ားလည္းရွိပါသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီမွတင္ေျမွာက္လုိက္ေသာသမၼတငါးဦးအနက္ တိုင္းျပည္ကို စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရုပ္သိမ္းကာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အသြင္ကူးေျပာင္းဖို  အတတ္နိုင္ဆံုးက်ိဳးပန္းခဲ့သည့္ သမၼတတဦးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရမည္ျဖစ္သည္ ။ ဦးေန၀င္ူကိုမုန္းၾကျခင္း၊မ.ဆ.လပါတီကိုအယံုအၾကည္မရွိၾကေတာ့ျခင္း ၊နိုင္ငံေရးအသိအျမင္နည္းပါးခဲ့ၾကျခင္း၊ အေရးအခင္းေၾကာင့္ေသြးဆူေနၾကျခင္း တို ့နွင့္ တိုင္းျပည္ကံၾကမၼာေၾကာင့္ လူတို ့က ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ကို ခါးခါးသီးသီးတုန္ ့ျပန္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္ ။ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ ရက္ ၃၀ သာအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့ျပီး ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ရက္ေန ့စစ္အာဏာသိမ္းရာတြင္ရာထူးမွ နိဂံုးခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္ ။

၉။ ဦးသိန္းစိန္

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ျပဳတ္က်သြားျပီး စစ္အစိုးရတက္လာျပန္သျဖင့္ ျမန္မာနို္င္ငံတြင္ သမၼတမ်ိဳးဆက္ျပတ္ခဲ့ရျပန္သည္ ။ထိုစဥ္က နိုင္ငံေတာ္ကို နိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမွုတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ ့ ဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးေစာေမာင္ ၊ ေနာက္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးသန္းေရြွ တို ့မွဥကၠအျဖစ္အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့ရာ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒလည္းမရိွ ၊ နိုင္ငံေတာ္သမၼတဟူေသာရာထူးလဲမရွိေတာ့ပါ ။ ဥကၠဌ ၊ဒုဥကၠဌ ၊အတြင္းေရးမွူး (၁) ၊(၂) ၊(၃) ဆိုသည္မ်ားပဲရွိပါသည္ ။ ထိုရာထူးမ်ားအာက္တြင္မွ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးကိုတီထြင္ထားရာ တိုင္းျပည္ကိုဘာစနစ္နင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေနမွန္းပင္ေရေရရာရာမရိွေခ် ။ထိုသို ့၀န္ၾကီးခ်ဳပ္လိုလို ၊ အတြင္းေရးမွူး (၁) လိုလို ၊ ဥကၠဌလိုလို စနစ္မွ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးတြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဦးသိန္းစိန္သမၼတျဖစ္လာပါသည္ ။ လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွစေရတြက္လ်ွင္ ကိုဆက္ေျမာက္ (န၀မေျမာက္)နိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္ပါသည္ ။ ဦးသိန္းစိန္ကိုခန့္ ့သူမွာ ျပည္ေထာင္စုလြွတ္ေတာ္ကျဖစ္ပါသည္ ။ ျပည္သူလူထုကတိုက္ရိုက္မဲေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းေတာ့မဟုတ္ပါ ။ ဦးသိန္းစိန္သမၼတျဖစ္လာေသာအခ်ိန္သည္ စစ္အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွ စစ္တပိုင္းအရပ္သားတပိုင္းအစိုးရ ( Hybrid Democracy ) စနစ္ေပါ ္ေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္ ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ နိုင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲအခန္း ပုဒ္မ ၅၈ အရ “နိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္တ၀ွန္းလံုးတြင္ နိုင္ငံသားအားလံုး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာရရွိသည္ “ဟုေဖာ္ျပထားသည္ ။သို ့ေသာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ၾကီးသံုးဦးကို သူ ့စိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခန္ ့အပ္ပိုင္ခြင့္မရွိေခ် ။တပ္မေတာ္၏ကိစၥအရပ္ရပ္ကို သမၼသည္၀င္ေရာက္စီမံခန္ ့ခြဲပိုင္ခြင့္မရွိေပ ။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကိုသမၼသည္စိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခန္ ့ထားနိုင္ခြင့္မရိွိေပ ။ ကာကြယ္ေရးနွင့္လံုျခံဳေရးေကာင္စီ၀င္ ၁၂ ဦးတြင္ သမၼတလူမွာ ၅ ေယာက္ထက္မပိုနိုင္ေခ် ။အဂတိလိုက္စားမွုတိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ ယခင္နိုင္ငံေတ္ာအာကီးအကဲမ်ားကိုလက္ဖ်ားနွင့္မွတို့ခြင့္မရွိေပ ။ ထိုအေျခအေနေအာက္တြင္သမၼတဦးသိန္းစိန္ သမၼတ တက္လုပ္ရျခင္းျဖစ္သည္ ။၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရတက္လုပ္ရေသာသမၼတရာထူးမွာ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒအရ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္စနစ္တြင္လုပ္ရေသာသမၼတမ်ားလို ေတာင္ရွည္၀တ္ျခင္း။ေခါင္းေပါင္းေပါင္းျခင္း၊ျမင္းစီးျခင္း၊သံအမတ္ခန့္အပ္လြွာေပးအပ္ျခင္းတို ့ထက္ အနည္းငယ္ေတာ့သာသည့္သေဘာရိွိသည္ ။ သို ့ေသာ္ အေမ၇ိကန္ ၊ေတာင္ကိုရီးယား စေသာနုိင္ငံမ်ားမွတင္ျပည့္က်ပ္ျပည့္လုပ္ခြင့္ရထားေသာသမၼတမ်ားလိုေတာ့မဟုတ္ပဲ တပ္မေတာ္နွင့္ပါတ္သက္လာလ်ွင္ သမၼတမွာ ဒုတိယေနရာသို ့ေ၇ာက္လ်က္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကလုပ္ပိုင္ခြင့္ပိုရေနဆဲျဖစ္သည္ ။

၁၀။ ဦးထင္ေက်ာ္

ထိုအေျခအေနေအာက္တြင္ NLD မွတင္ေျမွာက္လိုက္ေသာသမၼတၾကီးဦးထင္ေက်ာ္သည္ ဆယ္ေယာက္ေျမာက္သမၼတအျဖစ္ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္မွတ္တမ္းထိုးျခင္းခံရသည္။ သို ့ေသာ္သူသည္လည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္လိုပင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုေသာၾကိဳးမ်ားျဖင့္တုတ္ေနွာင္ခံထားရသည္ ။ ျပီးခဲ့ေသာသမၼတကိုးဆက္တြင္ အာဏာရွင္ဦးေန၀င္းမွတပါး တကယ္အာဏာရွိေသာ သမၼတရွားပါးခဲ့သည္ျဖစ္ရာ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္လက္ထက္တြင္ တကယ္အာဏာနွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္အျပည့္ရွိေသာ အနာဂါတ္သမၼတမ်ားေပါ ္ထြန္းလာဖို ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ကိုမည္မ်ွအထိျပင္ဆင္နိုင္ဖို ့တြန္းအားေပးေဆာင္ရြက္နိုင္မည္ဆိုသည့္အခ်က္ျဖင့္ သမိုင္း၏အဆံုးအျဖတ္ကို ခံရေတာ့မည္ျဖစ္ပါသည္ ။

သရ၀ဏ္(ျပည္)

ေစာင့္ၾကည့္ဂ်ာနယ္
၁၀.၂.၂၀၁၇

No comments:

Post a Comment